Axit trong kiến hay còn gọi là axit fomic. Loại axit này có nhiều đặc điểm thú vị và ứng dụng khá đa dạng trong đời sống. Bài viết bên dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về axit đang có trong những chú kiến mà bạn thấy hằng ngày nhé.
Axit trong kiến là gì?
Axit trong kiến hay còn gọi là axit fomic. Nó còn có nhiều tên gọi khác như acid methanoic hay acid aminic. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thì người ta tìm thấy trong phần vòi đốt của kiến có lượng lớn axit fomic. Do đó người ta hay gọi axit fomic với cái tên quen thuộc là axit trong kiến.
Axit trong kiến là gì
HCOOH có công thức đơn giản nhất trong các loại axit hữu cơ cho nên nó đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong các quá trình biến đổi hóa học. Vậy nên đây là một trong số những axit quan trọng có nhiều ứng dụng trong đời sống của con người.
Cấu tạo của axit trong kiến
Với công thức hóa học là HCOOH thì axit trên được cấu tạo từ 2 nguyên tử Hidro, 2 nguyên tử Oxi và 1 nguyên tử Cacbon. Cấu trúc có hai nhóm thể hiện tính chất chính đó là nhóm hydroxyl và nhóm formyl. Cấu tạo đặc biệt của HCOOH cũng giúp chất này dễ hình thành liên kết hydro.
Cấu tạo axit trong kiến
Tính chất của axit fomic trong kiến
Vậy thì với cấu tạo đặc biệt như trên HCOOH sẽ có những tính chất vật lý và hóa học ra sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu tiếp qua những nội dung bên dưới đây ngay nhé.
Tính chất vật lý
Axit đa phần đều ở trạng thái lỏng cho nên axit trong kiến cũng không ngoại lệ. Dòng axit này không màu và còn dễ bóc khói. Khả năng hòa tan trong nước ở mức độ trung bình. Các phép đo cho thấy điểm nóng chảy của nó là 8,4 độ C và sôi ở 100,8 độ C.
Tính chất hóa học
Tính chất đặc trưng nhất của HCOOH chính là tính axit. Xét về độ mạnh trong dãy đồng đẳng của nó thì axit yếu nhất. Tuy nhiên so với một số axit vô cơ thì độ axit của nó mạnh hơn. Ví dụ như so sánh với axit cacbonic thì axit fomic có lực axit cao hơn nhiều lần.
Tính axit
Một axit điển hình sẽ có năm tính chất hóa học đặc trưng. Đầu tiên đó chính là làm cho quỳ tím đổi màu. Do đó axit trong kiến cũng làm cho quỳ tím chuyển sang màu đỏ. Tính chất không thể thiếu tiếp theo chính là tác dụng với kim loại mạnh.
2K + 2HCOOH → HCOOK + H2
Làm quỳ tím đổi màu đỏ
Tác dụng được với nhiều oxit bazơ như: Na2O, K2O, CaO, BaO, CuO,..
CaO + 2HCOOH → (HCOO)2Ca + H2O
Tác dụng với bazơ: NaOH, KOH, Ca(OH)2, Ba(OH)2,..
KOH + HCOOH → HCOOK + H2O
Tác dụng với muối của axit yếu
NaHCO3 + HCOOH → HCOONa + CO2 + H2O
Phản ứng este hóa
Ngoài những tính chất đặc trưng nói trên thì gốc axit của HCOOH còn có thể tác dụng với ancol để tạo ra este. Điều kiện để phản ứng trên xảy ra cần có axit sunfuric đặc và nhiệt độ thích hợp. Điều đặc biệt hơn nữa là phản ứng xảy ra theo hai chiều hay nói cách khác là phản ứng thuận nghịch.
Phản ứng tráng gương
HCOOH + C2H5OH → HCOOC2H5 + H2O
Với cấu tạo đặc biệt của mình thì axit trong kiến còn có một khả năng đặc biệt nữa đó chính là tham gia phản ứng tráng gương. Khi cho axit vào dung dịch AgNO3 trong môi trường NH3 thì chúng ta sẽ quan sát thấy hiện tượng kết tủa bạc xuất hiện.
HCOOH + 2AgNO3 + 4NH3 + H2O → 2Ag + 2NH4NO3 + (NH4)2NO3
Có phản ứng tráng gương
Ứng dụng của axit fomic trong kiến
Ứng dụng của axit này khá đa dạng trong các ngành nghề khác nhau. Đặc biệt các ngành công nghiệp gần đây đều chú ý hơn tới HCOOH.
Trong nông nghiệp
Axit có trong kiến được sử dụng để làm chất bảo quản nhờ vào đặc tính kháng khuẩn của nó. Ngoài ra chúng cũng được sử dụng để làm thuốc trừ sâu hoặc diệt trừ ve.
Trong công nghiệp
Hai ngành công nghiệp sử dụng axit fomic nhiều nhất đó chính là ngành dệt may và da. Nguyên nhân vì chính bản thân nó có khả năng giữ màu tốt và chỉnh được pH trong quá trình dệt may.
Ứng dụng trong dệt may của HCOOH
Những chú ý trong sử dụng axit HCOOH
Với các dòng axit thì khi tiếp xúc bạn nên tránh cho chúng bắn vào mắt. Do đó khi cần sử dụng thì mọi người sẽ sử dụng kính mắt. Nếu trường hợp có bị dính axit thì bạn cần rửa ngay với nước sạch và đi tới trung tâm y tế gần nhất để được xử lý kịp thời.
Ngoài ra chúng cũng có ảnh hưởng tới đường hô hấp nếu như chúng ta hít phải một lượng quá mức cho phép. Do đó trong môi trường làm việc có nhiều HCOOH thì bạn cần phải sử dụng các loại khẩu trang phòng độc.
Lời kết
Vừa rồi là những thông tin về axit trong kiến mà chúng tôi đã tổng hợp lại được. Dựa vào những tính chất nói trên thì chắc chắn bạn sẽ hiểu được ứng dụng của chúng trong cuộc sống hằng ngày. Nhớ lưu lại những chú ý để biết cách dùng HCOOH thật an toàn mà không ảnh hưởng sức khỏe của bản thân mình.
